29.11.2024

Kaszubskie mitenki

 Drugi KAL, zorganizowany przez "polskie wzory w dziewiarstwie", poświęcony jest wzorom kaszubskim. Wzory inspirowane haftem kaszubskim opracowała Katarzyna Formela @logikaoczka. Dodatkowo pomocą służy niezawodna Barbara z @atelier022 i grupa osób związana z Posplatane.

Nie znalazłam nigdzie informacji o zamiłowaniu Kaszubek do szydełka i drutów, a w jednej z publikacji przeczytać można: „Klockowych robótek nie wykonują Kaszubki. Wszystkie szydełkowe wstawki t.zw. pajączki, barwy białej, szarej i piaskowej, występujące tak często na wdzydzkich haftach, sprowadzane bywają z Tyrolu, gdzie wykonują je uczennice staruszki Anny Bacher-Mittermeier z Prettau. Robótki te wszywane bywają w węzłowych punktach kompozycji. Natomiast wstawki w postaci złotych i srebrnych pajączków, które użyczają haftom wiele uroku, błyszcząc jak gwiazdy, na ażurowym polu, wykonywa Gulowska sama.” (Kaszubskie złotogłowie i nowe hafty wdzydzkie. Lwów 1929 s. 21-22)

Kaszuby kojarzone są z haftem kolorowym, który powstał dzięki Teodorze Gulgowskiej. W 1906 r. zorganizowała ona, we Wdzydzach czterotygodniowy kurs dla dziewcząt. Pierwsze hafty projektowała Gulgowska. Najczęściej były to kopie ornamentów pochodzących z kaszubskich czepców, mebli, obrazów na szkle oraz haftów z byłego żukowskiego klasztoru sióstr norbertanek. Motywami były: tulipany zamknięte dwulistne, albo z dodatkiem kuronka (łamana linia przypominająca grzebień koguta) i szerokolistne z wieńczącym je motywem słońca, róże kaszubskie z płatkami o trzech odcieniach błękitu, ażurowe serca, słońca, drobne trójkąciki i ząbki, pszczółki, bałwanki, koniczynki, wisienki, liście mieczykowate, dębowe, makowe, jagodowe. 

W haftach kaszubskich wyróżnić można siedem podstawowych kolorów: chabrowy, który jest kolorem jezior, niebieski oznacza niebo, granatowy – morze, żółty – słońce, zielony – kaszubskie lasy, czerwony – krew, którą każdy Kaszub jest gotowy przelać w obronie swojej ojczyzny i czarny – kolor ziemi.

Obecnie funkcjonuje kilka ośrodków (szkół) haftu kaszubskiego. Są to, między innymi: wdzydzka, wejherowska, pucka, słupska, chojnicka, żukowska. Różnią się one kolorystyką oraz motywami zdobniczymi.

Najbardziej kolorowa jest szkoła wdzydzka - oprócz siedmiu barw podstawowych projektantka wprowadziła jeszcze 13 barw uzupełniających (odcienie żółci, pomarańczowego, różowego, czerwonego, bordowego i brązowego.

Nie miałam ochoty na dzierganie skarpet i dlatego wybrałam mitenki. 

Materiałoznawstwo: druty 2,o, włóczka Arwetta (Filcolana) i Opal Vincent van Gogh.

Bibliografia:

  1. Dombrowska Kamila: Strój kaszubski: geneza - przeobrażenia – współczesność. Wdzydze 2023
  2. Gulgowski Izydor: Hafty ludowe na Kaszubach. „Przemysł Rzemiosło Sztuka” 1924 nr 2 s. 12-14
  3. Gulgowski Izydor: Kaszubi. Kraków 1924
  4. Kaszubskie złotogłowie i nowe hafty wdzydzkie. Lwów 1929
  5. Rekowski Mirosław: Rzecz kaszubska. Studium założeń projektowych identyfikacji wizualnej regionu. Gdańsk 2023
  6. Stelmachowska Bożena: Strój kaszubski. Atlas polskich strojów ludowych. Wrocław 1957


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Komentarze zawsze cieszą i dlatego bardzo wszystkim za nie dziękuję